Script

Script

Eric Berne beschouwde het script als een onbewust levensplan of levensverhaal dat we in onze kindertijd 'uitkiezen' als reactie op  het gedrag van en de interacties met onze ouders en andere relevante personen. Als kind geef je jezelf een rol binnen het toneelstuk dat in jouw gezin van oorsprong gespeeld wordt. Je kan besloten hebben dat jij altijd vrolijk zult zijn of juist heel stil en bescheiden of dat je redder zou zijn, of net diegene die alle klappen opvangt die voor een ander bedoeld zijn, ... Voor de rest van je leven kies je, onbewust, mensen en situaties die met hun verhaal lijken aan te sluiten bij je eigen script. Deze mensen en gebeurtenissen laten je immers toe om de gekozen rol opnieuw en opnieuw te spelen. Script is met andere woorden de rode draad die doorheen alle gebeurtenissen en belevenissen in je leven loopt. Op het moment dat je denkt: "Waarom overkomt mij dit nu weer?" is de kans groot dat je met script te maken hebt.

Jouw script bestaat uit geboden, verboden, attributies en een programma.

  • Geboden en verboden kan je heel letterlijk nemen. Het zijn de zaken die je als kind moest doen of juist niet mocht doen. Ze werden je verbaal of non-verbaal meegedeeld. De TA kent vijf geboden en 12 verboden, ook wel drivers en stoppers genoemd.
  • Attributies zijn de eigenschappen die je ontwikkelt door goed naar je ouders te luisteren als zij over jou spraken. "Onze Jan is toch zo'n goede helper in huis." of "Mieke is een dromer." of ...  zijn uitspraken van ouders waarin een eigenschap zit die je kan gaan waarmaken. Als de ouders van Jan en Mieke dit vaak genoeg zeggen, zal Jan ook veel helpen in het huishouden en zal Mieke dagdromen. Attributies worden vaak niet enkel gegeven over de persoon, maar ook over de familie. "Zie eens hoe vlot hij die band vervangt. Hij is een echte Peeters."
  • Het laatste deel dat mee ons levensverhaal maakt, is het programma. Je wordt als kind in de interacties met je ouders en andere relevante personen geprogrammeerd om je te gedragen zoals het hoort. Het is de ouder van hetzelfde geslacht die je voordoet hoe je je script moet leven. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je zo vaak hoort: "Hij is net zijn vader." of "Zij lijkt hoe langer hoe meer op haar moeder." Het programma leer je door je moeder of vader te observeren en door het gedrag, meningen en emotionele reacties te imiteren.